Rusya-Ukrayna savaşı, başta ABD olmak üzere OPEC ülkelerinin Rusya’dan ham petrol alımını durdurması ile enerji maliyetlerini yükseltti. Ani artışlar tüm dünya ülkelerini etkiledi. Fosil yakıt bakımından zengin olmayan Türkiye de bu artışlardan son derece etkilendi. Ancak ülkemizin gelecek açısından en büyük avantajlarından birisi ise GES (Güneş Enerjisi Santrali) projeleri. Yıllık 2 bin 737 saat, günlük 7,5 saat verimli güneş alan ülkemiz, günlük ve yıllık ortalama güneş alımı ile dünyanın önde gelen ülkelerinden biri konumunda. Türkiye'de 7 bin 800 megavat güneş kurulu gücü bulunuyor. Enerji ve Tabi Kaynaklar Bakanlığı, GES’in daha yaygın hale gelmesi için teşviklerle GES’i büyütme peşinde. Yenilenebilir Enerji Kanunu’nda yapılan değişikliklerle atıl alanların kullanılmasının hedeflendiğine dikkat çeken ÜçayGrup CEO’su Turan Şakacı, petrol fiyatlarındaki artışlardan ve jeopolitik konumumuzdan dolayı GES’in öneminin bir kez daha anlaşıldığını söyledi.
Rusya-Ukrayna arasında yaşanan savaş, başta ABD olmak üzere OPEC ülkelerinin Rusya’dan hampetrol alımını durdurma kararı ile tüm dünyayı etkisi altına aldı. Fosil yakıtlar bakımından dezavantajlı bir ülke konumunda bulunan Türkiye, enerjide dışa bağımlı konumda bulunuyor. Enerjide dışa bağımlılığın önüne geçmek ve sürdürülebilir bir gelecek için yenilenebilir enerji şart. Özellikle son dönemlerde tüm dünyada brent petroldeki fiyatların artışı ile GES (Güneş Enerjisi Santrali)’in önemi bir kez daha ortaya çıktı.
TÜRKİYE'NİNELEKTRİKTEKİ KURULU GÜCÜ 96 BİN MEGAVAT SEVİYESİNDE
Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı’nın 2021 verilerine göre Türkiye'nin elektrikteki kurulu gücü 96 bin megavat seviyesinde. Yenilenebilir enerji santrallerinin kurulu güç içindeki payı ise yüzde 63,5 seviyesine yükseldi. Kurulu güç içindeki en yüksek payı yüzde 32 ile hidrolik alırken, yerli kömür yüzde 12, rüzgar yüzde 9, güneş yüzde 7, jeotermal ve biyokütle yüzde 2 paya sahip. Türkiye; yıllık 2 bin 737 saat, günlük 7,5 saat verimli güneş alıyor. Türkiye, günlük ve yıllık ortalama güneş alımı ile dünyanın önde gelen ülkelerinden biri konumunda.
TEŞVİKLER, KDV İSTİSNASI VE yüzde 30 VERGİ İNDİRİMİ
Türkiye'de7 bin 800 megavat güneş kurulu gücü bulunuyor. GES’in daha yaygın hale gelmesi gerektiğini ifade eden bakanlık yetkilileri, teşviklerle GES’in daha da büyüyeceği vurgusunda bulunuyorlar. Yeni teşvikler güneş enerjisinden üretilerek şebekeye verilen elektrik ödemelerini artırıyor, bu durum geri ödeme süresini dörtte birden fazla oranda kısaltıyor. Yatırımın ilk maliyetinin kendini geri ödeme süresi bugün için 11 yıl, 2025 yılı itibarıyla 7 yıl ve 2030yılı itibarıyla ise 4,5 yıl olarak hesaplanıyor. Güneş ve rüzgar enerjisi yatırımcılarına KDV istisnası ve gümrük vergisine ilave olarak yüzde 30 oranında vergi indirimi, 6 yıl boyunca sigorta prim işveren hissesi desteği de sağlanacak. 6 yıl işçi sigortası desteği sektörden tam not alarak ‘güneş enerjisi yatırımlarını teşvik edici bir adım’ olarak niteleniyor. KOSGEB, güneş enerjisi sistemi hibe desteği alanında yüzde 50-90 arasında destek veriyor. Toplam 50.000 TL hibe ve 100.000 TL'ye kadar kredi desteği de sunuyor.
ÜÇAY GRUP CEO’SU TURAN ŞAKACI: BÜYÜK YAPILAR KENDİENERJİSİNİ ÜRETEBİLİR
Üç ay Grup CEO’su Turan Şakacı, yenilenebilir enerji yatırımları ile alakalı olarak büyük yapıların atıl durumdaki çatılarına dikkat çekti. Şakacı, fabrika ve otel gibi büyük yapıların kendi enerjisini üretebileceğini belirtti. “Dünyada gelişen teknolojiler ile birlikte GES ekipmanları üretimi de arttı ve metrekare başına üretim verimliliği oldukça yükseldi. Bu sebeple amortisman süreleri 10 yıldan 4-5 yıla düştü” diyen Şakacı, “Son yıllarda gelişen teknolojilerin verimliliği artırması dünyada ve Türkiye’de güneş ile birlikte rüzgar enerjisini öne çıkarıyor. Ülkemiz popüler yenilenebilir enerji kaynakları olan rüzgar ve güneş özelinde, hem ışınım değerleri hem de aktif rüzgar potansiyeli bakımından Avrupa ülkelerinin çok üstünde verimlilik değerlerine sahiptir. Rakamlar bize Türkiye’nin elektrik enerjisi ihtiyacının tamamını sadece rüzgar ve güneşten sağlayabileceğini söylüyor” ifadesini kullandı.
ÜÇAY GRUP’IN AVŞAR EMAYE GES PROJESİ SEKTÖRDE KONUŞULUYOR
GES alanındaki uygulamalarıyla sektörün öncüsü konumunda bulunan Üç ay Grup, Avrupa’nın en büyük emaye üreticilerinden Afyonkarahisar’ın Bolvadin İlçesi’nde yer alan Avşar Emaye’ye 60 bin metrekare alan üzerine kurulu fabrikasına güneş enerjisi santrali (GES)projesi ile ezber bozdu. Yenilenebilir enerji alanında Ar-Ge çalışmaları yürüten Üç ay Grup tarafından kurulan GES projesi 1,264 KWp’lık elektrik enerjisi üretebiliyor. Şakacı, geçmiş yıllarda güneş enerjisi santrallerinin boş arazilere kurulduğunu, Yenilenebilir Enerji Kanunu’nda yapılan değişikliklerle atıl alanların kullanılmasının hedeflendiğine dikkat çekti ve şu bilgileri paylaştı: “Büyük yapıların çatıları atıl alan olarak duruyor. Kanunda yapılan değişiklik fabrika, otel, okul ve hastane gibi büyük yapıların çatılarını atıl alan olmaktan çıkarıyor ve elektrik üreten bir tesise dönüştürüyor. Burada amaç büyük yapıların atıl alanları olarak kabul edilen çatıların verimli kullanımı. Önümüzdeki dönem büyük projelerin daha da artmasını bekliyoruz. Devletimiz bu alanda büyük ihaleler gerçekleştiriyor. Konya’da dünyanın en büyük GES’i kuruluyor." Dünyada güneş ve rüzgâr enerjisine yönelik sistemleri üreten şirket sayısının artmasının kurulum maliyetlerini düşürdüğüne dikkat çeken Turan Şakacı, geçmiş yıllara göre ekipman üretici sayısında ve üretim teknolojilerinde büyük artış olduğunu belirtti. Bu gelişmenin hem güneş ve rüzgar enerji sistemlerin fiyatlarını düşürdüğünü hem de amortisman sürelerini 10 yıldan 4-5 yıla düşürdüğünü ifade eden Şakacı, “Güneş sistemlerinde verimli panel ömrü 25 yıldır. Bu süreden amortisman süresini çıkardığımızda yaklaşık 20 yıl boyunca elektrik maliyetinin olmadığını görüyoruz” dedi. Son olarak Şakacı, gerek jeopolitik gelişmeler gerekse artan petrol fiyatları nedeniyle enerji maliyetlerinin daha da artacağını, hazırlıklı olabilmemiz için alternatif kaynaklara yönelmemiz gerektiğini, Türkiye için en verimli kaynağın ise GES olduğunun özenle altını çizdi.
e-ha